Europa heeft een zeer lange traditie op het gebied van astronomie en zonnefysisch onderzoek. Sinds Stonehenge tot op heden heeft het continent talrijke observatoria en faciliteiten om de zon te bestuderen en te begrijpen. Op dit moment zijn er in Europa nog 24 telescopen en observatoria in bedrijf.

De kostbare kijkers en telescopen staan op enorme hoogtes en worden daardoor bloot gesteld aan extreme weersomstandigheden, zoals enorme ijspegels en hoge windsnelheden tot wel 240 km/uur (bft14).

Op La Palma – Canarische eilanden – heeft Polyned in 1995 een openklapbare koepel geleverd voor de DOT-zonnekijker. De Dutch Open Telescope (DOT) is een innovatieve telescoop (type spiegelkijker) voor het waarnemen van de zon met buitengewone scherpte. Het is de pionier voor het open telescoop principe.

Deze zonnekijker bevindt zich op 2350 meter hoogte. Een stalen open vakwerk toren van 15 m hoogte brengt de telescoop boven de temperatuurgestoorde luchtlaag vlak bij de grond. De structuur rond de grote optische bundels in de telescoop is ook een open vakwerk. De vrije stroming van de lucht door dit vakwerk zorgt voor een homogene temperatuur van de lucht in de lichtbundels, noodzakelijk voor de bijzondere scherpte van de zonsbeelden.

De omstandigheden voor scherpe beelden zijn op deze locatie bijzonder gunstig: hoge ligging boven de wolken, afgeschermd tegen negatieve weersinvloeden van beneden en de hoge luchtlagen zijn op deze subtropische breedte van 29º stabiel met weinig straalstromingen.

De openklapbare koepel met een diameter van 7.00 mtr heeft een zeer laag gewicht. Ze is namelijk vervaardigd van met teflon en PVC-gecoat polyesterdoek, dat strak tussen stalen bogen wordt gespannen. De dubbele kromming van elk segment voorkomt dat het doek in harde wind klappert. De koepel is ontworpen als bescherming voor de zonnekijker (wanneer deze niet werkzaam is) tegen slecht weer en voor het behoud van instrumenten voor astronomische, meteorologische en civieltechnische metingen en heeft een extreem hoge windstabiliteit.

De koepel is geheel open te vouwen op het platform van de open toren. Openen en sluiten gaat motorisch in enkele minuten. Dit is ook bij harde wind (30 m/s) nog mogelijk, noodzakelijk omdat dan nog goede zichtomstandigheden met scherpe zonsbeelden voorkomen. In gesloten toestand moet de koepel de zwaarte stormen kunnen weerstaan.

Niet alleen het materiaal speelt een grote rol bij het vervaardigen van deze koepels, maar ook de vormgeving. Voor de zonnekijkers is namelijk de zgn. seeing van groot belang. Dit begrip is kenmerkend voor de ‘zonnekijker wereld’ en betekent dat het opdwarrelen van warmtestralen het beeld naar de zon al kan beïnvloeden De openklapbare koepel van Polyned bestaat uit twee helften (zoals oma’s theemuts) en kan opzij draaien. Hiermee heeft de telescoop een open seeing. En doordat de openklapbare koepels in wit zijn uitgevoerd, dragen deze bij aan een optimale seeing.

Meer over de DOT zonnekijker in deze link.

Voor meer informatie over de mogelijkheden van onze overkappingen: klik hier.